Vulva Anatomisi Ve İşlevi

Vulva, kadın dış genital bölgesine verilen Latin’ce isimdir. Kadınların cinsel organı olan vulvanın cinsel ilişkide haz alma ve orgazma ulaşma haricinde çok farklı özellikleri ve görevleri vardır. Bu bölümde vulva anatomisi ve işlevi ile ilgili konulara yer verilecektir.

Vulva Ne Demek?

Vulva kadın üreme sisteminde yer alan, dış genital bölgeye verilen isimdir. Cinsel ilişki sırasında penisin vajinaya giriş bölgesidir. Yaygın damar ve sinir ağı ile oldukça duyarlı bir anatomik alandır. Vulvanın kadın sağlığı, cinsellik ve üreme üzerinde pek çok işlevi vardır.

Vulva Neresidir?

Vulva kadın dış genitalyasında bakıldığı zaman dışarıda görünen tüm kısımlardır. Venüs tepesinden anüs (makat) bölgesine kadar uzanır.

Tıp Terminolojisi

• İç Genitalya = İç genital alan, iç genital organlar (vajina, rahim ağzı, rahim, tüpler ve yumurtalıklar)
• Dış Genitalya = Vulva = Dış Genital alan, organlar
• Mesane = İdrar kesesi
• Üretra Kanalı = İdrar kanalı (mesane ile üretra çıkış deliği arası kanal)
• Üretral Orifis = İdrarın Çıkış Deliği = İdrarın dışarıya aktığı delik
• Hymen = Kızlık Zarı
• Vulvaplasti = Vulva Estetiği = Vulvanın Estetik Ameliyatı
• Vulvar = Vulvaya Ait (örneğin; vulvar hastalıklar, vulvar ağrı gibi)
• Labium = Dudak
• Labia = Dudaklar

Vulva Estetiği Nedir?

Kadınlarda dış genital bölgeye yapılan tüm cerrahi ve cerrahi dışı estetik operasyonlar “vulva estetiği” olarak bilinir. Vulva estetiği ile dış genitalyanın güzelleştirilmesi ve işlevlerin iyileştirilmesi amaçlanmaktadır. Vulva estetik operasyonları “Vulvaplasti” veya “Vulvoplasti” olarak da bilinir.

Vulvanın Anatomik Bölümleri Nelerdir?

Vulvanın anatomik bölümleri farklı yapılardan oluşmaktadır:

• Mons pubis (mons veneris, venüs tepesi)
• Dış dudaklar (labia majora, büyük dudaklar)
• İç dudaklar (labia minora, küçük dudaklar)
• Klitoris ve klitorisin üzerindeki deri dokusu (klitoral hud)
• Vestibul (vestibulum)
• Perine
• Bartholin ve Skene bezleri
• İdrar deliği (üretra açıklığı)
• Hymen (kızlık zarı)
• Perineum = Perine

Vulva, kadın dış genital bölgesinin bir parçası olarak, özel ve karmaşık bir yapıya sahiptir. Bu bölge, koruyucu bir bariyer görevi görür ve aynı zamanda sinirsel olarak oldukça duyarlı bir alandır. Vulvanın ana işlevi cinsellik ve üreme üzerinedir.

Bu yazımızda vulva anatomisi ve işlevinde yer alan yapılardan ayrı ayrı bahsediyor olacağız.

Vulva Anatomisi İçindeki Yapılar ve İşlevleri

Vulva anatomisi içindeki yapılar birbiriyle uyumlu ve koordineli olarak çalışan, farklı işlevleri olan bölgelerden oluşmaktadır.

Mons Pubis (Venüs Tepesi)

Mons pubis, kadın dış genital organlarının üst kısmında yer alan, pubik kemiğin önünde bulunan yuvarlak, yağ dokusu açısından zengin üçgen şeklindeki bir alandır. Bu bölgede, özellikle ergenlik döneminde kıllanma başlar. Mons pubisteki yağ dokusu puberte ve kilo alımı ile artar, menopoz döneminde ise azalır. Üzerindeki kıllar da menopoz ile azalmaktadır. Genellikle cinsel olgunluğun bir belirtisi olarak kabul edilir. Latince “pubik tümsekçik” anlamına gelen mons pubis veya “Venüs tepesi”, cinsel sağlık ve üreme sağlığı açısından önemli bir yapı olarak öne çıkar.

Mons pubis küçültülmesi için yapılan estetik ameliyatlara “Mons Pubis Estetiği”, “Venüs Estetiği” veya “Mons Pubis Redüksiyonu” isimleri verilir.

Labia Majora:

Dış dudaklar veya büyük dudaklar olarak bilinen “labia majora”, iç dudakların dış kısımlarında yer alan, kalın ve yağlı bir deriye sahip kabarık deri katlantılarıdır. Dış dudaklar, yoğun bir şekilde yağ dokusu içerir ve bu yağ dokusu, vulvayı fiziksel etkilerden korur. Dış yüzeyin kıllı deri ile kaplı olması bu yapıya ek bir koruma da sağlar.

Ergenlik döneminde hormonların etkisiyle labia majora kalınlaşır, üzerindeki yağ dokusu artar ve kıllanmaya başlar. Ergenlikle birlikte yumurtalıklardan salgılanan hormonların “melanin” pigmentinin üretimini artırmasıyla rengi koyulaşır.

İlerleyen yaş ile yağ dokusu azalır, elastikiyeti kaybolur, üzerindeki kıllar seyrekleşir, derisi incelir ve rengi açılır.

Labia Minora:

İç dudaklar veya küçük dudaklar olarak bilinen “labia minora”, dış dudaklardan daha ince ve daha az yağ dokusuna sahip, vajinanın iki taraflı giriş kısımlarını örten deri katlantılarıdır. İç dudaklar kıllı deriden yoksundur. Yapılarındaki oldukça zengin kan damarları ve sinirler bu bölgeyi hassaslaştırmaktadır.

Ergenlik döneminde hormonların etkisiyle labia minora büyür, pigmentasyonu artar ve cilt yapısı değişir. Yaş ilerledikçe elastikiyetini kaybedebilir ve sarkmalar meydana gelebilir. Renk açılması ve incelme de görülebilir.

Labioplasti ameliyatı tüm dünya genelinde kadınlarda en sık olarak yapılan genital estetik operasyondur.

Klitoris:

Klitoris, kadın dış genital organlarının bir parçası olup, cinsel hazzın merkezi olarak bilinir. Erkekler penisin kadınlardaki karşılığıdır. Dıştan görülen tek parçası “glans clitoridis” (klitoral başlık),içte korpus (gövde, şaft) ve iki adet krus’tan oluşur. Yaklaşık 8.000 sinir ucu içerir ve cinsel hazzın ana kaynağıdır. Uyarılma sırasında klitoris kanla dolarak ereksiyon oluşturur, bu da cinsel duyarlılığı ve orgazmı kolaylaştırır.

Ergenlik Döneminde hormonların etkisiyle klitoris büyür ve olgunlaşır. Kan akışı ve sinir yoğunluğu artar, bu da cinsel hassasiyeti artırır. Menopoz ve yaşlanma ile birlikte ise hormonal değişiklikler sonucunda klitorisin hacminde azalma ve hassasiyetinde değişme meydana gelir. Klitoris üzerindeki deri fazlalıkları cinsel hazzı olumsuz yönde etkileyebilir ve kırışık görünüm estetik olarak hoş durmayabilir. Buradaki deri fazlalıklarının alınması ve kırışıklıkların düzeltilmesi “klitoris estetiği” “klitoral hudoplasti” veya operasyonu olarak bilinir. Hudoplasti genellikle labioplasti ile eş zamanlı yapılmaktadır.

Diğer taraftan orgazm aşıları; özellikle O-Shot, son yıllarda oldukça fazla yapılan, kadınlarda cinsel hazzı arttırmak ve orgazmı kolaylaştırmak için sıkça başvurulan cerrahi dışı bir medikal prosedürdür.

Vestibulum (Vestibul):

Vestibulum (vulvar vestibul),kadın dış genital organlarının bir bölümü olup, labia minora arasında yer alan, vajinal açıklık ile üretra açıklığını kapsayan bölgedir. Bu bölge cinsel ilişki, idrar ve üreme fonksiyonları açısından kritik bir öneme sahiptir ve çeşitli bezler ile kaplıdır.

Vestibulum, ince ve nemli bir mukoza ile kaplı olup, çeşitli mukus salgılayan bezleri içerir. Bu mukozal yüzey cinsel ilişki sırasında kayganlık sağlar. Vestibulum, Bartholin ve Skene bezleri gibi önemli mukus salgılayan bezler içerir.

Bartholin Bezleri:

Kadın dış genital organlarının bir parçası olup, vulvanın her iki yanında, vajinal açıklığın hemen arkasında yer alan mukus salgılayan iki adet bezdir. Adını, bu bezleri ilk tanımlayan Danimarkalı anatomist “Caspar Bartholin” den alır. Bartholin bezleri, cinsel ilişki sırasında kayganlık sağlayan bir sıvı üretir. Ayrıca işlevleri arasında vulvanın nemlenmesini de sağlayarak, yürüme sırasında iki dudağın birbiriyle sürtünmesine bağlı aşınmasını da engellemek gelmektedir.

Skene Bezleri (Paraüretral Bezler):

Kadın ürogenital sisteminde yer alan küçük salgı bezleridir. Üretra açıklığının çevresinde, vestibular bölgenin ön kısmında bulunurlar. Bu nedenle “paraüretral bezler” (üretra etrafı bezler) ismiyle de anılır. Skene bezleri erkeklerdeki “prostat” bezinin karşılığı olup, idrar yolu sağlığında ve cinsel işlevde önemli rol oynarlar.

Ergenlik döneminde hormonların etkisiyle vestibulumdaki bezler aktif hale gelir ve mukus üretimi artar. Ergenlik döneminde mukozal yüzey daha kalın ve esnek hale gelir. Menopoz ve yaşlanma ile birlikte hormon seviyelerinin düşmesi sonucu mukus üretimi azalır, mukoza incelir ve kuruluk sorunu oluşabilir.

Himen (Hymen, Kızlık Zarı):

Himen (kızlık zarı),vajinal açıklığı kısmen veya tamamen kaplayan ince, esnek bir deri katlantısıdır. İsmini eski Yunan'daki evlilik ve düğün tanrısı Hymenaeus'tan alır. Anatomik olarak himen, vulvanın vestibulum bölgesinde bulunur ve puberte döneminde hormonların etkisiyle değişimlere uğrar.

Himenin doğuştan gelen şekli ve boyutu kişiden kişiye değişir. Çoğu kadınlarda himen bir halka veya yarımay şeklindedir, ancak tam kapalı (imperfore) veya farklı diğer anatomik şekillerde de olabilir.

Kızlık zarı dikimi operasyonları da genital estetik prosedürler arasında sayılmaktadır.

İlk cinsel ilişkide kızlık zarından kan gelir mi?

Daha önce de belirtildiği gibi, kızlık zarı vajinal açıklığın hemen girişinde, 2-3 cm iç kısmında yer alır. Kızlık zarı ilk cinsel deneyimde esneyebilir, gerilebilir veya yırtılabilir. Bu durum her kadında farklı şekillerde gerçekleşebilir ve her zaman belirgin bir yırtılma veya kanama olmayabilir. Yapılan çalışmalarda, kadınların yarısından fazlasında ilk cinsel ilişkide kanama olmadığı saptanmıştır.

Vajinal Giriş (İntroitus):

Vajinal giriş, vajinanın girişindeki açıklıktır ve “vajinal introitus” veya “vajinal açıklık” olarak da bilinir. Kadın dış genital organlarının bir parçası olup, vajinanın dışarıya açılan kısmıdır. Vestibulumun ortasında, labia minora arasında yer alır ve vajinanın dış dünya ile bağlantısını sağlar. Bu yapı cinsel ilişki, menstruasyonda kanının dışarı akması ve doğum gibi önemli fonksiyonlarda rol oynar.

Üretra Açıklığı:

Üretra açıklığı kadın ürogenital sisteminin bir parçası olup, mesaneden gelen idrarın vücut dışına atıldığı açıklıktır. Üretra açıklığı, vulvanın vestibular bölgesinde, klitorisin hemen altında ve vajinal açıklığın üstünde yer alır. Üretra kanalı burada sonlanır ve idrar dışarı atılır. Tıp dilinde idrar kanalı “üretral kanal”, idrar deliği ise “üretral orifis” isimleri ile tarif edilir.

Perineum (Perine):

Perineum, kadın dış genital organlarının bir bölgesi olup, vulvanın alt kısmında, vajinal açıklık ile anüs arasında yer alır. Perineum ile “perine” eş anlamlıdır. Perine, kadın ürogenital sisteminin bir parçası olarak hem cinsel sağlık hem de doğum fonksiyonları açısından kritik bir rol oynar.

Kaslar, bağ dokusu, kan damarları ve sinirlerden oluşur. Bu kaslar arasında bulbospongioz, iskiokavernöz, levator ani ve transvers kasları bulunur.

İç ve Dış Genital Bölgeyi Ayıran Sınır Nedir?

İç ve dış genital bölgeyi ayıran sınır “hymen” olarak da bilinen kızlık zarıdır. Kızlık zarı vajina girişinde, kenarlarda yer alan mukozal bir deri katlantısıdır. Erişkinlerde fonksiyonel olarak bir görevi olmamakla beraber, daha çok sosyolojik öneme sahiptir.

Vulva Anatomisi ve İşlevi Neden Önemlidir?

Vulva anatomisi kişiden kişiye ve bir kişide hayat boyunca ergenliğe, ilerleyen yaşa, menopoz sürecindeki hormonal değişimlere bağlı olarak farklılaşmaktadır. Bu durumların çoğu beklenen, fizyolojik değişimlerdir. Vulva anatominizi bilmeniz, dönem dönem ayna ile bakıp kendinizi muayene etmeniz pek çok hastalığın erken fark edilmesi açısından son derece önemlidir.

Vulva Estetiği mi, Vajina Estetiği mi?

Vücudun dıştan görülen her bölgesinde olduğu gibi, vulva bölgesi için de bir dizi estetik operasyon vardır. Ancak halk arasında vulva estetiği teriminden çok “vajina estetiği” veya “vajinal estetik” kavramları daha çok benimsenmiştir. Ancak vajina bir iç genital organıdır ve iç genital organların estetik ameliyatı yapılmaz. Kısaca özetlemek gerekirse doğru kullanım vulva estetiği olmalıdır.