Hapşırırken İdrar Kaçırma

Kadınlarda Hapşırırken İdrar Kaçırma

Kadınlarda hapşırırken, gülerken veya ağır yük kaldırırken idrar kaçırma sorunu sosyal hayatı etkileyen, can sıkıcı bir durumdur.

Normalde mesane boynu ve idrar kanalı boyunca bulunan kas huzmeleri ve bağ dokusu hapşırırken, gülerken veya koşarken idrarın dışarıya kaçmasını engeller. Bu işlevde mesanenin rolü büyüktür. Mesane (idrar torbası),böbreklerden süzülen idrarın toplandığı kesedir.

Yetişkinde ortalama 450-500cc idrarı depolama kapasitesine sahip mesane boynunun bölgesindeki büzücü kas ve bağ dokusu, idrarın istemsiz şekilde dışarıya akışını engellemektedir. Ancak bu fonksiyon bazı durumlarda tersine döner ve idrar kaçırma sorunlarıyla karşılaşılır.

İdrar kaçırma tipleri: Stres Üriner İnkontinans ve Urge İnkontinans

Kadınlarda en sık idrar kaçırma nedenleri stres inkontinans ve urge inkontinanstır. Bazen, bu iki durum bir arada da görülebilir. Ayırıcı tanı önemlidir, çünkü farklı idrar kaçırma tiplerinde uygulanan tedavi yöntemleri birbirinden farklıdır.

Stres Üriner İnkontinans: Öksürme, gülme, ağır yük kaldırma, koşma gibi durumlarda karın içi basıncı artmaktadır. Artan bu basınç, mesane üzerine binerek idrar kaçırmaya neden olmaktadır. Karın içi basıncın artışı ile birlikte görülen idrar kaçırma sorununa “stres üriner inkontinans” (SUİ) adı verilmektedir. Stres üriner inkontinans “bası idrar kaçırma problemi” olarak da bilinir.

Urge İnkontinans: İdrar geldiği zaman tuvalete yetişememe sorunu ise “urge inkontinans” olarak bilinir. Urge inkontinans “sıkışma idrar kaçırma problemi” olarak da bilinir. Bu durumda mesane (idrar torbası) idrarla dolarken, mesane kasları istemsiz şekilde kasılmaktadır. Özellikle bulaşık yıkama gibi su ile ilgili uğraşlar sırasında veya çarşıda alışveriş yaparken, otobüste eve giderken yetişememe korkusu sonrasında korkulan başa gelmektedir. İdrar kaçırma korkusu zamanla idrar kaçırma riskini de arttırmaktadır.

Mixt İnkontinans: Hem stres idrar kaçırma hem de sıkışma idrar kaçırma problemlerinin bir arada bulunmasına mixt (karma) idrar kaçırma adı verilmektedir.

“Aşırı Aktif Mesane” nedir? Belirtileri nelerdir?

Mesane (idrar kesesi) kas ve bağ dokusundan oluşan bir organdır. Mesane kaslarının istem dışı kasılması ile görülen urge tipte idrar kaçırma problemidir.

Aşırı Aktif Mesane (AAM) belirtileri arasında en sıklıkla idrar kaçırma, tuvalete yetiştirememe yer almaktadır. Yaşam boyunca, her 5 kişiden birisinde aşırı aktif mesane izlenebilmektedir.

Aşırı aktif mesane belirtileri:

• İstemsiz idrar kaçırma,
• Gündüz sık sık idrara çıkma isteği (8’den fazla) (frequensi),
• Gece 2 ve üzerinde idrar çıkma (noktüri).

Hapşırırken idrar kaçırma neden olur?

Hapşırırken idrar kaçırma problemi en sıklıkla stres tipte idrar kaçırmaya bağlıdır. Hapşırırken karın içi basınç artmakta ve bu da idrarın istemsiz şekilde kaçırılmasına neden olmaktadır.

Normalde bir birey gün boyunca 8’den az, gece ise bir kez idrara çıkabilir veya hiç çıkmayabilir. Kadınlarda stres inkantinans sorunu erkeklere göre daha sık olarak izlenmektedir.

Hapşırırken idrar kaçırma riskini arttıran durumlar

Bazı durumlar stres idrar kaçırmaya bağlı olarak, hapşırırken idrar kaçırma problemini arttırabilmektedir. Bunlar arasında:

• Kronik öksürüğe yol açan hastalıklar (Astım, KOAH, Bronşit gibi),
• Şişmanlık,
• Sigara içme,
• Aşırı sıvı tüketimi,
• Alkol tüketiminin fazlalığı,
• Koşma, halter kaldırma gibi aktivitelerin uzun yıllar yapılması,
• Menopoz,
• Estrojen eksikliği,
• Gebelikler,
• Doğumlar (Özellikle zor ve travmatik doğumlar).

İlişki sırasında idrar kaçırma

İlişki sırasında idrar kaçırma, tıptaki ismi ile “koital inkontinans” olarak bilinir. Bazen vajen içinden gelen sıvılarla karıştığı için, akan bu sıvının idrara ait olup olmadığı anlaşılamayabilir. Orgazm sırasında mesane kaslarının ani kasılması nedeniyle de idrar kaçırma sorunu yaşanabilmektedir.

Yüz kızartıcı bir durum olarak görüldüğünden cinsel ilişkiden uzaklaşmaya yol açabilmektedir. Çoğu zaman cinsel ilişki sırasında yaşanılan aşırı ıslaklık da idrar ile karıştırılabilmektedir.

İdrar kaçırma tipi nasıl teşhis edilir?

İdrar kaçırma tipi en sıklıkla hastanın sosyal ve tıbbi hikayesine bakılarak teşhis edilmektedir. Ayrıca yapılan jinekolojik muayene de son derece önemlidir. İdrar kaçırma türünün kesin teşhisinde aşağıdaki testler de jinekolog ve ürolog hekimler tarafından istenebilmektedir. Bunlar:

• Tam idrar tetkiki,
• İdrar kültür ve antibiogram testi,
• Ürodinamik test,
• Üroflovmetre,
• Mesane ultrasonu.

Ayrıca hastalardan mesane günlüğü tutularak; ne kadar su içtiği, ne kadar idrara çıktığı ve çıkarılan idrar hacminin ölçümü de istenebilmektedir.

Hapşırma sırasında idrar kaçırma sorunu ile nasıl baş edebilirsiniz?

• Sıvı tüketiminizi, hatta aşırı düzeyde çay ve kahve alışkanlıklarınızı terk ediniz,
• Sigara ve alkol alışkanlığınız varsa, bırakınız,
• Kilo probleminiz varsa, kilo veriniz,
• Stres yükünüzü azaltınız,
• Düzenli olarak “pelvik taban egzersizleri” ve “kegel egzersizleri” yapınız,
• Tansiyon hapları gibi, idrar çıkartan (diüretik) ilaçları kullanıyorsanız bu ilaçları hekiminize danışınız.

Gülme, hapşırma sırasında idrar kaçırma tedavisi nasıldır?

Gülme veya hapşırma sırasında idrar kaçırma sorunu yaşayan, ancak mesane ve rahim sarkması olmayan hastalarda;

• Lazerle vajinal sıkılaştırma (Lazer vajinal rejuvenasyon),
• Vajinal radyofrekans,
• Manyetik sandalye,
• Elektrik stimulasyon tedavileri,
• Pelvik taban kas egzersizleri önerilebilmektedir.

İdrar kaçırmayla birlikte pelvik organ sarkması olan hastalarda ise cerrahi tedaviler ön plandadır. Bunlar arasında en sıklıkla:

• TOT ameliyatı,
• TVT ameliyatı,
• Burch operasyonu,
• Kolporafi ameliyatları yer almaktadır.