Bir cinsel organ olan vajina, kendine özgü doğal bir kokuya sahiptir ve bu koku kişiden kişiye değişebilir. Sağlıklı bir vajinanın kendisine has kokusu hafif ve temizdir, genellikle rahatsız edici olarak algılanmaz. Ancak, enfeksiyon belirtisi olan vajinadan kötü koku gelmesi durumunda jinekolog muayenesi şarttır.
Sürekli vajinal bölgeden koku gelmesi durumunu kişi fark edemeyebilir. Çünkü burun zamanla kokuya karşı duyarsızlaşmaktadır. Ancak bu kokular bazen giysilere de siner ve çevre tarafından dahi rahatlıkla hissedilebilir. Vajinadan gelen ağır ve keskin kokular hem jinekolojik hem de kozmetik bir sorundur, partner ile cinsel ilişkileri de olumsuz yönde etkileyebilir.
Sağlıklı bir vajinal koku genellikle hafiftir ve keskin değildir. Hormonal değişiklikler, adet döngüsü, cinsel aktivite ve hatta terleme bile bu doğal kokuyu değiştirebilir.
Vajinal sağlığı korumak için asidik pH dengesi önemlidir ve bu denge doğal floranın (laktobasillerin) yardımıyla sağlanır. Asit pH ve doğal floranın varlığı enfeksiyonlara karşı önleyicidir.
Kötü vajinal koku, enfeksiyon veya farklı jinekolojik sorunlarının bir işareti olabilir. Bu sağlık sorunlarından bazıları:
Bakteriyel Vajinoz (BV): İyi / kötü bakteriler arasındaki dengesizlik sonucu ortaya çıkar ve balık gibi bir koku ile karakterizedir. Vajinadan gelen bayatlamış balık kokusu “gardnerella vajinitis” veya “non-spesifik vajinit” olarak da bilinen “bakteriyel vajinoz” bulgusudur. Bakteriyel vajinozda vajinal PH da yükselmiştir.
Cinsel Yolla Bulaşan Enfeksiyonlar (CYBE): Trikomonas gibi cinsel yolla bulaşan hastalıklar da kötü kokuya neden olabilir. Bir vajinal parazit enfeksiyonu olan trikomonas vajiniti de kötü koku ile karakterizedir. Trikomanas enfeksiyonlarında, vajinadan kötü koku ile beraber yeşil bir akıntı da görülebilmektedir.
Mantar Enfeksiyonu: Genellikle kaşıntı ve yoğun akıntıyla birlikte, ekmek mayası benzeri bir koku üretmektedir.
Adet Dönemi: Adet dönemi ya da yeni bitmiş adet döneminde, vajinadan metalik bir koku gelebilir.
Nem ve Terleme: Vajinal bölgede aşırı terleme ve nem kötü kokulara sebep olabilir. Özellikle sıcak hava koşullarında veya yoğun fiziksel aktivite sırasında daha sık olarak hissedilmektedir.
Beslenme: Bazı yiyecekler (örneğin soğan, sarımsak) ve alkol tüketimi vajina kokusunu etkileyebilir. Aynı şekilde sigara içmek de vajinanın kokusunu değiştirebilir.
Rahim ağzı kanseri ve vajinal kanser: Genital kanserlerde, diğer sebeplere göre daha ağır ve kötü bir koku vardır. Beraberinde yoğun bir vajinal akıntı da vardır. Rahim ağzı ve vajina kanserlerine bağlı keskin kokular hasta tarafından fark edilmeyebilir.
Doğru genital bölge temizliği, hijyen çok önemlidir. Vajina içini yıkarken su veya sabun kullanılmamalıdır. Dış genital bölge (vulva) ise yalnızca su ile yıkanılmalıdır. Ayrıca genital bölgenin hava almasını sağlayan pamuklu iç çamaşırları tercih edilmeli, sıkı ve sentetik giysilerden kaçınılmalıdır. Günlük iç çamaşırı değiştirmek ve düzenli aralıklarla duş almak önemlidir.
Kötü koku devam ederse veya farklı semptomlarla birlikte olursa, bir jinekolog muayenesi şarttır. Bakteriyel vajinoz, maya enfeksiyonları, trikomonas ve cinsel yolla bulaşan hastalıklar spesifik antibiyotik veya antifungal ilaçlarla tedavi edilebilir. Bazı durumlarda tedavilere eş tedavileri de eklenebilir.
Dengeli beslenme, alkol ve sigaradan uzak durmak, hem bağırsak floramız hem de vajinal floramız için çok önemlidir. Ayrıca yeni biriyle cinsel birliktelik sırasında veya birden fazla cinsel partner olması durumunda prezervatif kullanılması önemlidir.
Vajinada kötü koku, hamilelik belirtisi olarak kabul edilmez; ancak hamilelik sırasında vajinanın kokusu da değişebilir. Bu durumu kısaca izah edelim.
Hamilelik sırasında vücutta hormonal değişiklikler meydana gelir. Bu hormonal değişiklikler, vajinal pH’ı etkileyerek vajina kokusunda değişikliklere sebep olabilir. Ayrıca bu dönemde hem pH’ın değişimi hem de vücudun bağışıklık sistemindeki değişimler ile kadınlar vajinal enfeksiyonlara daha yatkın hale gelebilirler. Bakteriyel vajinoz ve mantar enfeksiyonları da bu kötü kokuların sebebi olabilirler. Enfeksiyonlar bazen çoklu mikroorganizmaların birlikteliği ile “mixt vajinal enfeksiyon” şeklindedir.
Herhangi bir endişe durumunda veya kötü koku devam ediyorsa, bir jinekolog doktora danışmak en doğru yaklaşımdır. Kendi kendine tedavi yerine, altta yatan nedenin tespit edilip daha sonrasında uygun tedavinin yapılması son derece önemlidir. Hatta çoğu zaman kötü vajinal kokulara karşı kişinin kendisi duyarsızlaşmakta ve fark etmemektedir.
“Rahim içi araç (RİA)”, daha çok bilinen adıyla “spiral” sık tercih edilen bir doğum kontrol yöntemidir. Spiral, rahim içine yerleştirilen genellikle T şeklindeki küçük bir alettir. Pek çok kadın için güvenli ve etkili bir korunma yöntemi olmasına rağmen bazı yan etkilere de neden olabilir.
Spiral doğrudan kötü kokuya sebep olmaz; ancak, herhangi bir yabancı cisim gibi enfeksiyon riskini arttırabilir. Özellikle takılmasından sonraki ilk birkaç hafta içinde enfeksiyon gelişme riski daha yüksektir. Eğer kötü koku, akıntı değişikliği, kaşıntı veya ağrı gibi belirtiler varsa, bunlar enfeksiyon belirtisidir ve mutlaka tedavi edilmelidir. Ancak daha önce de belirttiğimiz gibi, spiraller tek başına doğrudan kötü vajinal kokulara neden olmaz.
Cinsel ilişki sırasında vajinadan koku gelmesi kadınlarda tedirginliğe, partnerden utanmaya ve konsantrasyon kaybına sebep olabilir. Aynı şekilde erkekler de bu durumdan rahatsızlık duyarak konsantrasyon kaybı yaşayabilirler ve yaşadıkları tecrübeden zevk alamayabilirler.
Cinsel ilişki sırasında ortaya çıkan kötü kokunun birden çok nedeni olabilir. En yaygın sebepleri arasında bakteriyel vajinoz, mantar enfeksiyonları ve cinsel yolla bulaşan hastalıklar yer almaktadır. Ayrıca uzun süre vücutta kalan tamponlar da ağır vajinal kokulara sebep olabilirler.
Vajinadan koku gelmesi şikâyeti yaşayan, bu durumu kendisi veya çevresi fark eden kadınların jinekolog muayenesi şarttır. Tüm bu tür durumları kozmetik bir sorundan çok, jinekolojik bir problem olarak görmek gereklidir.
Genital Estetik HeraDoç. Dr. Süleyman Eserdağ