Elastik bir yapıya sahip olan vajina, gebelik ve doğum sonrasında belli ölçülerde genişler ve eski sıkılığına bir daha geri dönmez. Doğum sonrası vajinal deformasyonlar ve genişlemeler farklı şekillerde düzeltilebilir. Peki, uzun süre cinsel ilişkiye girmeyen kadınlarda vajina yeniden daralır mı? İşte “vajina hakkında” merak edilen konuları bu yazımızda ele alacağız.
Vajina anatomik olarak kas ve bağ dokusundan oluşan, 8-9 cm uzunluğunda, içi “mukoza” adını verdiğimiz ince cilt dokusu ile kaplı bir kanaldır. Cinsel ilişkinin gerçekleştiği, adet kanının dışarıya aktığı ve normal doğum sırasında bebeğin çıktığı bir geçiş bölgesidir.
Vajina etrafını saran pelvik kaslar idrar tutma ve gaita tutma gibi fonksiyonlarda da rol oynarlar. Vajinanın en önemli özelliklerinden birisi de cinsel ilişkide hazzın sağlanmasıdır. Cinsel ilişki veya ilişki haricindeki cinsel uyarımlarla vajinal kanal genişler, kan dolaşımı artışına bağlı olarak şişer ve ıslanır. Uyarı artışı ile birlikte orgazm sırasında vajinal kanaldaki kaslar ritmik olarak kasılıp, gevşer.
Cinsel aktivite sırasında vajina genişler, fakat ilişkinin bitiminde yeniden eski yapısına geri döner. Bilinenin ve inanılanın aksine bu sirkülasyonun çok olması, her cinsel ilişkide penisin girmesi için vajinanın bir miktar genişleyip sonrasında yeniden daralmasının sık sık tekrarlanması vajinada kalıcı bir genişleme veya bollaşma yapmaz.
Ancak yaşlanma, hormonal değişiklikler, doğum ve bazı sağlık durumları gibi faktörler vajinanın elastikiyetini etkileyebilir. Bunların bazıları vajinada genişliğe yol açarken bazı durumlarda vajinada incelme ve daralma görülebilir.
Doğum: Doğum, vajina ve pelvik tabanı üzerinde belirgin bir etkiye sahiptir. Ayrıca tek başına hamilelik süreci dahi vajinal dokuların genişlemesine ve gerilmesine neden olmaktadır. Doğum, vajina ve pelvik kaslar üzerinde baskı oluşturarak esneklik kaybına yol açarak vajinanın bir miktar genişlemesine yol açabilir.
Genellikle doğum sonrası nekahet dönemi olarak bilinen “lohusalık” süreci olan ilk 6 haftada kendisini toparlasa da eski haline hiçbir zaman dönmez. Ayrıca doğumdan sonra vajinal daralmanın sağlanması 6 aya kadar uzayabilir. Ancak yine de bu süre sonunda dahi bir miktar tonus kaybı oluşur ve vajinada kalıcı olarak genişleme yaşanabilir. Özellikle zorlu vajinal doğumlarda vajinanın kas kütlesinin zarar görmesi sonucunda vajinada kalıcı bollaşma daha belirgin hale gelmektedir.
Özetle, en ileri düzeyden en hafif düzeye kadar sayarsak; zorlu doğumlar (vakum veya forseps kullanılarak yapılan),normal vajinal doğumlar, sezaryenle sonlanan gebelikler vajinada kalıcı genişleme sebebidir. Ancak bu genişlemeler önerilen pelvik egzersizler ve fizik tedavi yöntemleri sayesinde minimum seviyede kalabilir.
Cinsel İlişki: İnanılanın aksine sık cinsel ilişkiye girmek veya çok sayıda partnere sahip olmak vajinada herhangi bir kalıcı genişlemeye yol açmaz. Uzun süre cinsel ilişkiye girmeyince vajinanın daralması da söz konusu değildir.
Cinsel ilişki sırasında vajinal dokuların genişlemesi cinsel uyarı ve stimülasyonla oluşan bir dizi fizyolojik değişiklikle ilişkilidir ve ilişki bitince tamamen eski haline dönmektedir. Cinsel aktivitelerin düzenli olmaması vajinanın daralmasına neden olmaz, ancak uzun süre cinsel ilişkiye girmeyince farklı problemler ortaya çıkabilir. Bunlar arasında
Ayrıca menopoz dönemi sonrası görülen vajinal kuruluk problemi de cinsel ilişkinin azlığına bağlı olabilir. Bu nedenle düzenli cinsel aktiviteler önemlidir.
Hormonal Değişiklikler: Menopoza bağlı olan veya menopoz dışında başka nedenlerle oluşan hormonal değişiklikler, vajinal dokularda kuruluk ve incelme gibi durumlara neden olabilir. Özellikle östrojen hormonundaki azalma vajinanın kolajen yapısını ve esnekliğini azaltır.
Dokudaki incelme, elastikiyetindeki azalma ilişki sırasındaki uyarılara rağmen yeteri kadar genişleyemeyen, ıslanamayan bir vajinaya yol açar. Yeterince ıslanamayan ve esnemeyen vajina cinsel ilişkide ağrı ve hatta kanamalara neden olabilir. Bu durum kişilerde adeta “vajina daralmış gibi” bir hisse neden olur. Cinsel ilişkide ağrı sorunu zamanla cinsel ilişkiden kaçınmalara ve cinsel isteksizlik sorununa yol açabilmektedir.
Hastalıklar: Liken skleroz gibi bazı cilt hastalıkları deride incelmeye yol açarak; vajinada ve diğer dış genital organlarda daralma, küçülme, büzülme, yapışma ve kapanma gibi sorunlara neden olabilir. Liken sklerozda izlenen ağrılı cinsel ilişki, zamanla hiçbir şekilde cinsel ilişkiye girememe problemine de dönüşebilir.
Sağlıklı bir cinsel yaşantısı olan kadınlarda, uzun süre ara vermek veya sık ve fazla ilişkiye girmek vajinanın daralmasına veya genişlemesine yol açmaz.
Vajina genişlemesi doğumlara, gebeliklere, yaşa, bazı bağ dokusu hastalıklarına ve kolajen bağ dokusunun azalmasına bağlı olarak ortaya çıkabilir. Bazı durumlarda genetik olarak vajinal genişleme ve hissizlik sorunları da ortaya çıkabilir. Vajina genişlemesine bağlı cinsel ilişkide hissetmeme, orgazm olmada güçlük gibi sorunlar da yaşanabilir.
Vajina genişlemesi durumunda en sık yapılan tedaviler cerrahi veya cerrahi dışı yöntemlerdir. Cerrahi işlemler arasında vajina daraltma ameliyatı (vajinoplasti) en başta gelmektedir. Ameliyatla vajinal daraltma ile birlikte, eğer gerekli ise perineoplasti ameliyatı, yani perine estetiği işlemi ile doğum dikişlerine ait izler de giderilebilir.
Cerrahi dışı, ameliyatsız vajina daraltma işlemleri için ise vajinal lazer, radyofrekans ve HIFU en sık tercih edilen enerji bazlı teknolojilerdir.
Uzun süre ilişkiye girmeyen kadınlarda bir takım fiziksel ve psikolojik sorunlar izlenebilmektedir. Fiziksel sorunlar arasında vajinal mukozanın inceliği, hassasiyeti ve yırtılması gibi problemler, psikolojik sorunlar arasında ise ilişkide acı duyma kaygısı ve öz güven sorunları ön plandadır.
Uzun süre ilişkilere ara veren ve daha sonrasında yeniden cinselliğe başlayacak olan hastalarımıza önerilerimiz:
Genital Estetik HeraDoç. Dr. Süleyman Eserdağ